Filtry dla początkujących

Rodzaje filtrów

Filtry możemy podzielić na kilka rożnych rodzajów ze względu na zastosowanie lub budowę. Na początek spróbujmy podzielić filtry ze względu na zastosowanie co pozwoli lepiej wybrać konkretny filtr.

Ochrona obiektywu

Do tej kategorii możemy zaliczyć wszystkie filtry jakie możemy nakręcić lub założyć przed przednią soczewką obiektywu, zazwyczaj jednak w celach ochronnych wybierane są filtry UV. Tego rodzaju filtry chronią przez dostawianiem się na przednią soczewkę ciał obcych, pyłu, ochronią również przed cieczą lub innymi substancjami. Najważniejsze jednak, że chronią przed zarysowaniem przedniej soczewki, czyli najgorszą możliwym przypadkiem jaki może nas spotkać.

Ustawienie właściwej ekspozycji.

Do tej kategorii zaliczymy filtry ND (Neutral Density), filtry połówkowe oraz filtry polaryzacyjne. Zastosowanie tego rodzaju filtrów powoduje zmniejszenie ilości światła, które wpada na matrycę lub kliszę, dzięki temu możemy pozbyć się niechcianych przepaleń, lub w razie potrzeby wydłużyć czas otwarcia migawki dzięki czemu będziemy w stanie uzyskać efekt rozmycia nawet w ostrym słońcu.

Korekcja lub podbicie kolorów

Niektóre filtry umożliwiają korekcję kolorów na zdjęciu lub ich uwypuklenie z kolei inne filtry umożliwiają zmianę temperatury barwowej. 

Filtry wpływają na zdjęcie

Pomimo tego że wszystkie z wymienionych powyżej kategorii filtrów mogą przynieść pozytywne skutki musimy pamiętać że każdorazowo mają wpływ na ostateczny wygląd zdjęcia. Tylko zastosowanie wysokiej jakości filtrów pozwoli za zredukowanie negatywnego wpływu na zdjęcie. Każde użycie filtra powoduje obniżenie ilość światła wpadającego na matrycę co z kolei ma wpływ na ekspozycję i może skończyć się koniecznością podniesienie czułości ISO.    

Ze względu na budowę filtry możemy podzielić na następujące kategorie.

• Filtry nakręcane – najpopularniejszy rodzaj filtrów jednocześnie najmniej uniwersalny, ponieważ jeśli mamy filtr o średnicy 49mm to możemy go stosować tylko z obiektywem, który posiada gwint 49mm. Istnieją redukcje dzięki którym możemy nakręcić filtr na przykład 67mm na obiektyw 58mm jednak należy pamiętać, że ich zastosowanie może być ograniczone.
• Filtry wsuwane (drop-in) – filtr taki możemy użyć tylko z przeznaczonym do tego obiektywem, który posiada odpowiednie miejsce ma montaż takiego filtra które zazwyczaj znajduje się od strony bagnetu.
• Filtry kwadratowe i prostokątne – tego rodzaju filtry przeznaczone są do montażu w odpowiednich systemowych adapterach, w których możemy umieścić kilka filtrów jednocześnie. niestety filtry takie mają dość spore rozmiary i w praktyce najwygodniej używać ich z aparatem zamontowanym na statywie.

Rodzaje filtrów

Filtry mogą na służyć do różnych celów, dlatego warto poznać ich najpopularniejsze rodzaje. Poniżej znajduje się opis najpopularniejszych rodzajów filtrów oraz tych wartych odnotowania.

Filtry UV i Skylight – obecnie filtry tego rodzaju używane są w celu ochrony przedniej soczewki obiektywu. Powstały one z myślą o fotografii z wykorzystaniem tradycyjnych materiałów światłoczułych które były podatne na działanie promieni ultrafioletowych. Filtry tego rodzaju nie powinny mieć wpływu na fotografowany obraz, mogą również pomóc w usuwaniu zbyt dużej ilości niebieskiego koloru szczególnie gdy zdjęcia wykonujemy w górach.

Filtry polaryzacyjne – tego typu filtry pomagają w uwydatnianiu kolorów szczególnie nieba, które dzięki takiemu filtrowi staje się bardziej niebieskie. Jednak ich najważniejszym zastosowaniem jest usuwanie refleksów oraz odbić z wszelkiego rodzaju błyszczących powierzchni wszystko to dzięki zjawisku polaryzacji. Aby użyć tego rodzaju filtra należy delikatnie obracać jego przednią częścią aż do uzyskania właściwego efektu.

Filtry ND – dzięki tego typu filtrom zmniejszamy ilość światła która wpada na element światłoczuły aparatu przez co możemy lepiej zapanować nad ekspozycją na przykład w ostrym słońcu. Filtry takie to po prostu ciemne szare – obojętne dla kolorów – szkło. Drugim ciekawym zastosowaniem jest wydłużenie czasu otwarcia migawki bez prześwietlenia jasnych obszarów zdjęcia, czyli możemy uzyskać efekt „gładkiej” wody poprzez jej rozmycie. Rozmycie obiektów które znajdują się w ruchu z nawet ich „zniknięcie”.

Filtry połówkowe szare – to odmiana filtra typu ND która powoduje obniżenie przenikalności świetlnej tylko na połowie filtra. Przejście pomiędzy obszarami może być różne w zależności od filtra i może być albo delikatne albo bardzo ostre.

Filtry kolorowe – takie filtry możemy używać na przykład w celu korekcji balansu bieli lub nadania zdjęciu specyficznej kolorystyki, w praktyce takie same a nawet lepsze efekty możemy uzyskać fotografując z użyciem plików RAW lub JPG a następnie odpowiedni edytując zdjęcie w programie graficznym

Filtry soczewkowe (Close-UP) – nazywane są również soczewkami makro, powodują dodatkowe powiększenie obiektu znajdującego się w kadrze i mogą stanowić najprostszy wstęp do świata makrofotografii

Filtry infrared – służą do odcięcia wszelkich długości światła poza podczerwienią. Filtry tego rodzaju możemy wykorzystywać niestety tylko z przeznaczonymi to tego celu aparatami cyfrowymi lub specjalnymi błonami światłoczułymi.

Filtry nocne – działają na podobnej zasadnie do filtrów podczerwonych jednak odcinają długości fal specyficzne do nocnego miejskiego oświetlenia na przykład z ulicznych lamp sodowych (około 2000 kelwinów). Zastosowanie tego rodzaju filtr spowoduje oczyszczenie nocnego krajobrazu miasta ze zbędnych barw, które są naturalnym następstwem nocnego oświetlenia.

Filtry Mist – wywodzące się z kina filtry tego rodzaju to filtry dyfuzyjne odpowiedzialne za uzyskanie specyficznej mgiełki, która powoduje tak zwany filmowy look. Filtry te uzyskane są poprzez pokrycie filtra mikroskopijnym kropkami w kolorze czarnym lub białym. Tego rodzaju filtru najlepiej używać w nocy.

Ostatni rodzaj filtra możemy zaliczyć do tak zwanych filtrów efektowych do których zaliczymy również filtry dzięki którym możemy na zdjęciu gwiazdki w miejscu Bokeh, efekt zmiękczający, noc-dzień, Multivision oraz kilka innych. Jednak takie same efekty a czasami nawet wiele lepsze możemy uzyskać w programach graficznych więc w praktyce nie ma sensu w nie inwestować.