Spis treści:
Obecnie nieodłączną częścią fotografii są pliki graficzne, to właśnie one trafiają na kartę pamięci po wciśnięciu spustu migawki. Również wynikiem skanowania zdjęć lub negatywów będzie plik graficzny. Śmiało można więc powiedzieć, że obecnie fotografia nie poradziłaby sobie bez tego medium.
Jeśli przykładowo, do fotografowania używasz smartfonu a następnie tylko oglądasz zdjęcia sytuacja jest banalnie prosta. Utworzony przez oprogramowanie telefonu plik można obejrzeć na dowolnym komputerze, nie musimy znać jego szczegółów technicznych. Natomiast jeśli chcesz bardziej profesjonalnie podejść do fotografii i zacząć edytować Twoje zdjęcia, a następnie drukować je w profesjonalnym labie warto zapoznać się rodzajami plików graficznych tak aby wiedzieć jak uzyskać jak najlepsze rezultaty w zależności od potrzeb.
Wektory i rastry
Na wstępie podzielimy sobie pliki graficzne na dwa rodzaje: zawierające obrazy wektorowe oraz rastrowe. Obrazy wektorowe to obrazy zapisane za pomocą figur geometrycznych które możemy dowolnie skalować bez utraty jakości. Grafikę wektorową najczęściej można spotkać na stronach internetowych w postaci plików SVG, wykorzystywana do umieszczania logotypów, fontów i tym podobnych. Ten rodzaj grafiki nie jest wykorzystywany w fotografii cyfrowej.
Nas najbardziej interesują obrazy rastrowe potocznie zwane bitmapami, które służą do przechowywania między innymi zdjęć. W przeciwieństwie do grafiki wektorowej obrazów przechowywanych jako mapy bitowe nie możemy powiększać do dowolnych rozmiarów. Każdorazowa tego typu operacja spowoduje znaczącą utratę jakości. Jeśli mowa o utracie jakości to dodatkowo mamy kolejny podział na pliki graficzne zapisane z użyciem kompresji stratnej jak i bezstratnej.
Stratne czy bezstratne
Jeśli użyjemy kompresji bezstratnej zdjęcie będzie zawsze w stu procentach odpowiadało oryginałowi, niestety wadą jest duża wielkość pliku. Z kolei, jeżeli zdjęcie zapiszemy z użyciem kompresji stratnej jakość zawsze będzie dużo niższa niż zdjęcia źródłowego, zaleta natomiast jest niewielki plik. Jednak dzięki nowoczesnym algorytmom możemy znacząco zmniejszyć wielkość pliku przy zachowaniu dobrej jakości.
Jeśli chcemy zapisać nasze pliki graficzne w domowym archiwum warto zastosować taki format zapisu, który będzie idealnie zgodny ze źródłem. Dzięki temu zawsze obejrzymy nasze zdjęcia w jak najlepszej jakości. Z kolei, jeśli chcemy podzielić się naszymi pracami w Internecie warto zapisać je w którymś ze stratnych formatów. Nasze zdjęcia zajmą mniej miejsca, a odbiorca spędzi mniej czasu w oczekiwaniu na załadowanie pliku.
Poniżej znajduje się lista formatów plików graficznych wraz z przykładowym zastosowaniem.
BMP
Inna nazwa tego formatu to Device Independent Bitmap (DIB) opracowała go firma Microsoft Corporation, jest to jeden z podstawowych formatów plików graficznych. Technicznie format bmp jest nieskompresowanym plikiem graficznym, przez co pliki są dość duże. Format bmp wspiera palety kolorów od 1 bitowej (czerń i biel) aż po 32 bitowe (true color). Te pliki mają rozszerzenia .bmp lub .dib.
TIFF
Bardzo uniwersalny format zapisu obrazu, możemy wybrać zarówno jego bezstratną jak i stratną formę. Pliki zapisane w tym formacie doskonale nadają się do archiwizacji edytowanych zdjęć, lub na przykład przekazywania zapisanych w ten sposób zdjęć do wywołania. Więcej szczegółów znajdziesz tutaj.
JPG (JPEG)
Zaprezentowany w 1992 roku niepodzielnie króluje wśród plików graficznych. Mimo że jest to format stratny, bardzo dobrze nadaje się do publikacji zdjęć w sieci, oraz wysłania ich pocztą email. Z łatwością możemy dowolnie ustalić stopień kompresji dzięki czemu możemy kontrolować wielkość pliku jak i jakość przetworzonego obrazu. Obecnie praktycznie każdy aparat fotograficzny posiada wsparcia dla plików jpg. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
GIF
Format ten został opracowany przez firmę CompuServe w 1987 roku. Jako jeden z nielicznych wspiera animację, dzięki czemu jest stosowany na stronach internetowych, wszędzie tam, gdzie istnieje potrzeba zastosowania ruchomych obrazów. Co ciekawe gif jest formatem o kompresji bezstratnej dzięki zastosowaniu kompresji LZW. Na chwilę obecną jest on wypierany przez formaty takie jak PNG, HEIC oraz WebP.
PNG
Opracowany w 1995 jako następca formatu GIF, lecz w przeciwieństwie do swojego pierwowzoru nie posiada wsparcia do animacji. Obsługuje kanał Alpha (przezroczystość) oraz 48-bitową głębię kolorów. Mimo że niektóre narzędzia pozwalają ustalić stopień kompresji format PNG jest formatem bezstratnym. Najczęściej znajdziemy go na stronach internetowych gdzie służy do prezentacji logotypów, grafik informacyjnych oraz podobnych elementów graficznych.
RAW
Format, który niepodzielnie króluje pod względem wysokiej jakości oraz łatwości obróbki w programach graficznych. Można spotkać zarówno jego stratne jak i bezstratne odmiany. Zdjęcie zapisane jako RAW to obraz nie przetworzony (lub przetworzonym w minimalnym stopniu) przez procesor aparatu. Zawiera dane dokładnie takie jakie zarejestrowała matryca aparatu i jest przez to określany cyfrowym negatywem. W zależności od producenta aparatu pliki zapisane w formacie RAW posiadają różne rozszerzenia.
PSD
PSD to format opracowany przez firmę Adobe i korzysta z niego głównie program Adobe Photoshop. Wspiera wiele funkcji programu Photoshop takie jak takie jak warstwy, maski warstw, warstwy dopasowania, kanały, ścieżki i tak dalej. Jedyną wadą jest wielkość pliku która może dochodzić do kilku gigabajtów.
Exif
Metadane exif to szczególny rodzaj danych które są wykorzystywane w fotografii cyfrowej i zawierają szczegółowe informacje na temat zdjęcia. Dane te nie są wspierane przez wszystkie formaty plików graficznych, a wynika to z faktu że formaty GIF czy PNG nie zostały opracowane do przechowywania zdjęć.