Front focus i back focus

Front focus I back focus to wady mechaniczne układu ustawiania ostrości, które mimo że występują bardzo rzadko mogą mieć ogromny wpływ na jakość zdjęć.

Krzysztof Turek

Front focus I back focus to wady układu ustawiania ostrości, które mogą mieć kilka przyczyn. W praktyce taka wada występuje bardzo rzadko, jednak warto zaznajomić się z jej definicją, aby uniknąć niepotrzebnego problemu, jeśli faktycznie wystąpi w naszym sprzęcie.

Co to dokładnie jest front i back focus?

  • Front Focus (FF) – jest to nieznaczne przesunięcie płaszczyzny ostrości przed obiekt, na który ustawiliśmy ostrość.
  • Back Focus (BF) – jest to z koli odwrotna sytuacja, czyli nieznaczne przesunięcie płaszczyzny za obiekt, na który ustawiliśmy ostrość.
front-back-focus-przyklad
Od lewej front focus, ostrość ustawiona poprawnie, back focus

Kolejne ważne pytanie, na które warto odpowiedzieć to z jak dużym przesunięciem mamy do czynienia. W obydwu przypadkach przesunięcie jest naprawdę niewielkie i może wynosić maksymalnie kila milimetrów. W związku z tym wada taka będzie się pojawiać na maksymalnych otworach przysłony, oczywiście w zależności od ogniskowej obiektywu. Aby bardziej uzmysłowić Wam jak taka wada może być duża posłużymy się kalkulatorem głębi ostrości. Dla obiektywu 85mm i przysłonie ustawionej na f/1.8 oraz odległości od fotografowanego obiektu wynoszącej 40cm całkowita głębia ostrości wynosi 0,1cm. Jeśli więc obiektyw będzie posiadał back Focus lub front Focus wynoszący 2mm, wada będzie zauważalna. Natomiast po przymknięciu przysłony do f/8 głębia ostrości wynosi „aż” 0,9cm, w tym przypadku wada może nie być zauważona.

Jak powstaje front i back focus

Skoro już wiemy jakie problemy może sprawiać wada układu autofocusa warto zastawnowić się jak powstaje. Na początek omówimy problem spowodowany obiektywem.

W przypadku szkieł front focus lub back focus może pojawić się na skutek wady fabrycznej obiektywu a dokładniej mechanizmu ustawiania ostrości. Poza tą główną przyczyną problem może zaistnieć poprzez niewłaściwy montaż obiektywu lub ogólnie mówiąc wady mechaniczne powstałe w procesie produkcji, które nie zostały wychwycone przez kontrolę jakości. Taki wadliwy obiektyw należy oczywiście oddać do serwisu, który powinien poddać go regulacji. Należy również zaznaczyć, że obiektyw może przestać dobrze ostrzyć na skutek jego niewłaściwego użytkowania – na przykład upadku, w tej sytuacji również serwis może wyregulować dany egzemplarz, niestety będzie to już opcja odpłatna.

Kolejną przyczyną powstawania omawianej wady może być problem z samym body. Problem taki może pojawić się głównie w lustrzankach, ponieważ sensory wykorzystywane w układzie autofocusa opartym na detekcji fazy nie są integralną częścią matrycy. Oznacza to, że jeśli w procesie produkcyjnym zostaną źle zamontowane i zostaną nieznacznie przesunięte względem osi matrycy, nasza odchyłka od punktu ustawiania ostrości będzie równa odchyłce w montażu sensora.

Jak możecie zauważyć problem ten nie powinien dotyczyć bezlusterkowców oraz wszelkich aparatów które wyposażone są w detekcję kontrastu. Jednak taki problem może i tutaj zaistnieć, nie będzie on jednak wynikał z opisanych powyżej powodów a na przykład z błędu oprogramowania, jednak częstotliwość jego występowania jest wręcz znikoma.

Jak samodzielnie sprawdzić działanie autofocusa?

Aby samodzielnie sprawdzić poprawność działania układu autofocusa nie musimy korzystać ze specjalnej aparatury wystarczy nam jedynie drukarka oraz specjalna karta testowa za pomocą której możemy dokonać pomiaru.

Karta testowa.

Karta testowa składa się z umieszczonej w środku linii, na którą będziemy ostrzyć oraz podziałek które znajdują się po obydwu jej stronach. Na podziałkach zaznaczone są trzy linie symbolizujące odpowiednio 1, 2 oraz 3 centymetry w przód oraz tył od linii autofocusa – tej na którą w trakcie pomiaru będziemy ustawiać ostrość. 

Kartę testową można pobrać poniżej

Pobieranie

Pierwsza z linii nie jest umieszczona dokładnie w odległości 1,41cm od środka a będzie to dokładnie 1cm na wykonanym przez nas zdjęciu pomiarowym. Wynika to z faktu, że naszą kartę powinniśmy umieścić pod kątem 45 stopni od osi optycznej obiektywu. Pozostałe zaznaczone linie umieszczone są w odległościach 2,82cm dla „2”, 4,23cm dla „3”, co symbolizuje dokładnie 2 i 3 cm na zdjęciu pomiarowym. 

karta-testowa
Karta testowa

Pomiar

Aby dokonać pomiaru powinniśmy ustawić aparat na stabilnym podłożu oraz go wypoziomować, następnie umieszczamy kartę testową odchyloną pod kątem 45 stopni od osi obiektywu w dowolnej płaszczyźnie tak aby linia, na którą będziemy ustawiać ostrość ostrość znajdowała się dokładnie w centrum kadru. Aparat powinien znajdować się w odległości nie mniejszej niż minimalna odległość ostrzenia obiektywu. Przysłona powinna być maksymalnie otwarta, a aparat ustawiony na pojedynczy punkt autofocusa znajdujący się w centrum kadru. Następnie wykonujemy kilka zdjęć pomiarowych używając zarówno manualnego jak i automatycznego trybu pracy autofocusa.

sposob-pomiaru
Sposób pomiaru z użyciem karty pomiarowej

Analiza zdjęć

Analiza zdjęć jest prosta, linia, która będzie najbardziej ostra jest miejscem na który aparat ustawił ostrość. Jeśli jest to linia umieszczona w centrum kartki, czyli punkt, na który ustawialiśmy ostrość, to nasz aparat i obiektyw działają poprawnie. W przeciwnym przypadku linia, która będzie najbardziej ostra oznacza, ile milimetrów wynosi odchyłka działania układu autofocusa.

fornt-focus-karta-testowa
Zdjęcie pomiarowe karty testowej – front focus (symulacja)
focus-poprawny-karta-testowa
Zdjęcie pomiarowe karty testowej – ostrość ustawiona poprawnie
back-focus-karta-testowa
Zdjęcie pomiarowe karty testowej – back focus (symulacja)

Powyższa procedura testowa może się przydać do wykrycia wady układu ustawiania ostrości jednak w praktyce przy wysokiej jakości obecnie produkowanych szkieł, taka wada jest coraz rzadziej spotykana. Większym problemem są natomiast upadki obiektywów które mogą wpłynąć na ich pracę. Mimo iż obiektyw może nie nosić widocznych śladów uszkodzenia, to mógł zwyczajnie się rozregulować na skutek upadku. W takim przypadku samodzielna ocena uszkodzenia może być bardzo przydatna.

Zapisz się do newslettera

Zapisując się do newslettera, akceptujesz politykę prywatności