Obiektywy od A do Z

Obiektywy jako bardzo skomplikowane urządzenia optyczne posiadają szereg właściwości oraz cech dzięki którym jesteśmy w stanie wybrać odpowiedni dla siebie.

Krzysztof Turek

Obiektyw jest bardzo skomplikowanym urządzeniem optycznym, projektowanym z myślą o osiągnięciu najlepszych możliwości w stosunku do ceny. Jednak wybierając właściwy obiektyw dla swojego aparatu kierujemy się nie tylko ceną, ale przede wszystkim jego możliwościami. Aby dokonać właściwego wyboru warto poznać dokładniej najważniejsze cechy obiektywu oraz terminy z którymi możemy spotkać się zarówno w danych technicznych jak również w licznych testach.

Aberracja chromatyczna

Aberracja chromatyczna to wada obiektywu która polega na kolorowym obramowaniu mocno kontrastowych elementów kadru. Wynika ona z rozszczepienia światła na różne długości fali w soczewkach obiektywu, wada ta wpływa również na ostrość obiektywu. W obiektywach wada ta jest redukowana za pomocą soczewek fluorytowych, dość dobrze radzą sobie z nią programy graficzne.

APS-C

APS-C – skrót od Advanced Photo System type-C . Obiektyw tego rodzaju przeznaczony jest do matryc o rozmiarze mniejszym od pełnej klatki, zazwyczaj o wymiarach 22mm x 15mm, czyli 1,5 do 1,6 razy mniejszy od wspomnianej pełnej klatki. Obiektywy tego rodzaju przeznaczone są wyłącznie do aparatów z matrycami aps-c, podłączenie takiego obiektywu do aparatu pełno klatkowego spowoduje bardzo mocne winietowanie.

Backfocus/Frontfocus

Backfocus/Frontfocus to wada działania układu automatycznego ustawania ostrości. W pierwszym przypadku (backfocus) ostrość ustawiana jest nieco dalej niż na wybranym przez nas punkcie, drugim przypadki (frontfocus) ostrość ustawiana jest nieco bliżej niż tego chcieliśmy.

Dyfrakcja

Dyfrakcja to termin opisujący interferujące ze sobą fale świetlne. Gdy mocno przymkniemy przysłonę (duża wartość f, niewielki otwór) następuje interferencja optyczna. Dyfrakcja występuje, gdy długość fali światła i sam otwór mają mniej więcej takie same rozmiary. W wyniku działania zjawiska dyfrakcji następuje miejscowy zanik ostrości lub jej rozmycie.

Dystorsja beczkowata

Wada obiektywu polegająca na nieznacznym powiększeniu środka kadru w stosunku do jego brzegów. Ten rodzaj dystorsji najczęściej jest widoczny w obiektywach szerokokątnych o ogniskowych mniejszych od około 35mm. Taki rodzaj zniekształcenia bardzo łatwo można zredukować w programie graficznym na przykład Adobe Lightroom.

Dystorsja poduszkowa

Oodwrotnym rodzajem dystorsji jest dystorsja poduszkowa, w tym przypadku nieznacznemu powiększeniu ulegają brzegi kadru a centrum wydaje się nieco zapadnięte. Taki rodzaj dystorsji można spotkać w obiektywach o długiej ogniskowej, również nie stanowi ona większego problemu dla programów graficznych.

Element asferyczny

Element asferyczny jest to rodzaj soczewki, której ściany nie są wycinkami sfery a innej figury geometrycznej. Soczewki tego typu powstały z myślą o zmniejszeniu aberracji sferycznej. Użycie tego typu soczewek powoduje, że światło w każdym punkcie ma do przejścia taką samą drogę a co za tym idzie pada w dokładnie wyznaczonym punkcie matrycy.

Ghosting

Ghosting to rodzaj flary, która jest spowodowana poprzez odbijanie się światła od powierzchni obiektywu, co powoduje pojawienie się na zdjęciu jasnej plamy „duszka” a co za tym idzie miejsca o dużo niższym kontraście. zazwyczaj powodem powstawania ghostingu jest kadrowanie pod słońce lub w przypadku zdjęć nocnych od oświetlenia ulicznego.

Liczba przysłony

Liczba przysłony jest to parametr obiektywu określający stosunek długości ogniskowej do średnicy otworu, przez który przechodzi światło. Wartości przysłony ustalono w taki sposób, że zmiana obniżenie wartości przysłony o jedną działkę na przykład z f/2 na f/2.8 spowoduje, że dwa razy mniej światła dotrze do matrycy. Zmiana w drugą stronę, czyli otwarcie przysłony z f/2.8 na f/2 spowoduje, że dwukrotnie większa ilość światła dotrze do obiektywu. Im mniejsza liczba przysłony tym niższa głębia ostrości.

Minimalna odległość ostrzenia

Minimalna odległość ostrzenia to taka odległość fotografowanego obiektu od matrycy aparatu przy której zachowana zostanie dobra ostrość.

Obiektyw Gaussa

Obiektyw Gaussa to rodzaj obiektywu pierwotnie skonstruowany przez Carla Friedricha Gaussa, jedna z najprostszych konstrukcji cechująca się tym, że soczewki lub grupy soczewek umieszczone są symetrycznie lub prawie symetrycznie względem przysłony. Obecnie tego rodzaju konstrukcje można spotkać w obiektywach stało ogniskowych standardowych o dużym maksymalnym otworze przysłony na przykład 50mm f/1.8.

Obiektyw standardowy

Obiektyw standardowy jest to obiektyw, którego pole widzenia pokrywa się z polem widzenia ludzkiego oka. dla pełnej klatki to 50mm a dla matryc w formacie aps-c 35mm

Odległość hiperfokalna

Odległość hiperfokalna to odległość między aparatem a punktem w przestrzeni, w którym wszystko od połowy odległości do tego punktu i dalej do nieskończoności będzie akceptowalnie ostre.

Odległość ogniskowa kołnierza

Jest wartość określająca w jakiej odległość powinien być umieszczony tylny element obiektywu (zazwyczaj na równi z bagnetem) od matrycy, aby obraz był poprawny. W praktyce wartość ta jest istotna, jeśli chcemy użyć obiektywu z lustrzanki, gdzie odległość jest większa z aparatem bezlusterkowym gdzie odległość jest mniejsza. Należy użyć wtedy adaptera o odpowiedniej budowie. Przykładowo podłączenie obiektywu z systemu Canon EF do aparatu systemu SONY E wymaga adaptera zapewniającego dodatkowe 26mm odstępu.

Pełna klatka

Pełna klatka – FF (Full Frame) to nic innego jak określenie matrycy o wymiarach 36mm x 24mm która stanowi punkt odniesienia dla pozostałych matryc (aps-c, mikro 4/3). Obiektyw przeznaczony dla aparatu pełnoekranowego będzie radziła sobie bardzo dobrze, gdy użyjemy go z aparatem o mniejszej matrycy.

Powłoka fluorowa

Powłoka fluorowa to zapewniająca dodatkową ochronę, stosowana jest w przednich i/lub tylnych soczewkach obiektywu. Rozwiązanie podobne do powłok oleofobowych lub szkła typu Gorilla Glass znanych z telefonów i tabletów.

Silnik ultradźwiękowy

Silnik ultradźwiękowy – rodzaj napędu autofocusa występujący w obiektywach wysokiej klasy. Silnik tego typu wykorzystuje fale ultradźwiękowe do poruszania elementów. Inna nazwa to silnik soniczny (ultrasoniczny).

Stabilizacja obrazu

Stabilizacja obrazu służy do niwelowania wszelkich drgań w trakcie fotografowania co pozwala pozbyć się poruszonych zdjęć lub wydłużyć czas naświetlania z w trakcie wykonywania zdjęć „z ręki”. W obiektywach jest to realizowane za pomocą zestawu soczewek, które poruszają się odwrotnie do drgań wykrytych przez układ żyroskopowy zamontowany w obiektywie.

Szkła niskodyspersyjne

Szkła niskodyspersyjne to rodzaj szkła stosowanego do obniżenia aberracji chromatycznej. Szkła niskodyspersyje różnią się budową w zależności od producenta obiektywu.

Tylny focus

Tylny focus (autofocus) sposób ustawiania ostrości w obiektywie, który polega na przemieszczaniu soczewek znajdujących się w tylnej części obiektywu. Podobnie jak w ogniskowaniu wewnętrznym obiektyw tak nie posiada żadnych ruchomych elementów na zewnątrz.

Wewnętrzny autofocus

Obiektyw, który posiada wewnętrzne ogniskowanie lub z angielskiego Internal focusing (IF) cechuje się tym, że nie posiada żadnych elementów które powodują zmianę rozmiarów obiektywu. Nie wysuwa się żadna jego część, elementy odpowiedzialne za ustawianie ostrości znajdują się w środku. Dzięki temu obiektyw może być lepiej uszczelniony.

Winietowanie

Winietowanie – utrata jasności kadru wraz z oddaleniem się od jego centrum. Najbardziej narażone na winietowanie są obiektywy szerokokątne.

Więcej informacji na temat winietowania można znaleźć tutaj.

Współczynnik powiększenia

Współczynnik powiększenia to stosunek obrazu na matrycy do wielkości obiektu fotografowanego zazwyczaj podawany przy maksymalnym zbliżeniu przedmiotu do obiektywu (minimalnej odległości ostrzenia). Jeśli na przykład fotografujemy monetę o średnicy 1cm i na matrycy będzie ona miała również rozmiar 1cm to współczynnik powiększenia wynosi 1:1, z kolei, jeśli nasza moneta ma 2cm a na matrycy pojawi się jako 1cm oznacza to że współczynnik powiększenia wynosi 1:2.

Wykres MFT

Wykres MFT jest to wykres rozdzielczości obiektywu. na osi X widnieje odległość od środka kadru aż do brzegu natomiast oś Y reprezentuje kontrast mierzony od 0 do 1 gdzie 0 to całkowity brak kontrastu a 1 oznacza kontrast idealny.

Zapisz się do newslettera

Zapisując się do newslettera, akceptujesz politykę prywatności