Ostrość opisuje przejrzystość szczegółów na zdjęciu i może być cennym kreatywnym narzędziem do podkreślania tekstury.
Co to jest ostrość?
Ostrość w odniesieniu do fotografii określa ogólną szczegółowość i przejrzystość zdjęcia i jest wynikową ostrości oraz kontrastu. Gdy obiekt na zdjęciu jest ostry, obraz wydaje się wyraźny i realistyczny, a szczegóły, kontrast i tekstura są renderowane z dużą szczegółowością.
Aby dany obiekt na zdjęciu był ostry musimy spełnić kilka warunków przed wszystkim musimy posiadać odpowiednio ostry obiektyw, niestety większość obiektywów kitowych lub najtańszych na rynku zoomów może nie oferować odpowiedniej ostrości. Jakość wykonania oraz zastosowane materiały w szczególności materiały, z których wykonane są soczewek w dużej mierze odpowiadają za ostrość oraz rozdzielczość optyczną.
Kolejnym z aspektów jest głębia ostrości, tutaj sprawa jest dużo prostsza mianowicie jeśli fotografowany obiekt znajduje się w płaszczyźnie głębi ostrości to z pewnością będzie ostry. Jeśli istnieje taka potrzeba możemy dokładnie wyliczyć, gdzie znajduje się głębia ostrości za pomocą odpowiedniego kalkulatora.
Niestety możemy też spotkać problemy które wynikają z wad produkcyjnych bądź aparatu bądź obiektywu w takim przypadku może na naszych zdjęciach zaistnieć front focus lub back focus. Niestety korekcji takiej wady w większości przypadków może dokonać tylko serwis.
Ostrość w ujęciu graficznym
Powyższe założenia możemy określić jako czysto fizyczne, które łatwo możemy wyliczyć oraz doprecyzować za pomocą odpowiednich wzorów. Jednak wykonując zdjęcie uzyskujmy płaski obraz, na którym ostrość również występuje.
Określenie definicji ostrości dla obrazów dwuwymiarowych może być pomocne w określeniu potencjalnych problemów przez które czasami ostrość na wydanym zdjęciu jest zwyczajnie słaba lub może nawet nie istnieć.
przechodząc więc do konkretów a dokładniej do analizy powyższego zdjęcia możemy łatwo zauważyć, że ostrość na nim jest równoważne w występowaniem obszarów o wysokim kontraście lokalnym. Z kolei wszystkie obszary znajdujące się poza płaszczyzną głębi ostrości będą gradientami oczywiście z graficznego punktu widzenia.
Od tej reguły istnieją również odstępstwa pierwszym z nich jest bokeh który w niektórych przypadkach może przybierać dość ostre krawędzie.
Drugim odstępstwem widocznym na poniższym zdjęciu mogą być obiekty które znajdują się w kadrze a nie do końca można określić je jako bokeh. W praktyce powstają w podobny sposób, czyli bardzo jasny element na ciemnym tle powoduje powstanie bardzo kontrastowego obszaru.
W obydwu przypadkach należy pamiętać, że jeśli będziemy próbowali wyostrzyć takie zdjęcie w trakcie edycji, elementy te mogą wyglądać nienaturalnie.
Jak robić ostro zdjęcia
wykonywanie ostrych zdjęć czasami może przysporzyć problemów. Pomimo właściwego ustawienia ostrości oraz zastosowania wysokiej jakości sprzętu możemy czasami spotkać się z brakiem ostrości w niektórych obszarach na zdjęciu bądź co gorsza na całym zdjęciu.
Poniżej znajduje się kilka potencjalnych przyczyn, przez które możemy mieć problemy z ostrością
Aberracja chromatyczna
Aberracja chromatyczna ma duży wpływ na kontrast lokalny co niestety może mieć wpływ na ostrość. Na szczęście nie dotyczy to wszystkich warunków oświetleniowych. Aberracja pojawia się zwyczaj, gdy fotografujemy obiekty które są mocno kontrastowe, tutaj jako przykład mogą posłużyć nam wszelkie zdjęcia wykonywane w ostrym słońcu.
Przymykanie przysłony
Większość obiektywów jest ostra w centrum, jeśli więc odpowiednio przymkniemy przysłonę będziemy wykorzystywać tylko najbardziej ostrą część obiektywu. Aby w najprostszy sposób określić od jakiej wartości przysłony nasz obiektyw jest ostry możemy wykonać kilka przykładowych zdjęć z różnym ustawieniem przysłony a następnie samemu wybrać najostrzejsze zdjęcie. Jeśli w dalszym ciągu mamy co do tego wątpliwości możemy sięgnąć do testów obiektywu, gdzie z pewnością znajdziemy taką informację.
Tryb pracy autofocusa
dobranie właściwego trybu pracy autofocus’a jest istotne aby wykonać ostre zdjęcia, tutaj na szczęście zasada jest bardzo prosta:
tryb pracy AF-C – dla wszelkich obiektów pozostających w ruchu, nie ważne jak szybko się poruszają
tryb pracy AF-S – stosujemy dla obiektów nieruchomych, czyli fotografii krajobrazowej, produktowej i tym podobnej czyli wszędzie tam gdzie fotografowany obiekt nam nie „ucieka”
Zbyt wysoka czułość ISO
Ustawienie zbyt wysokiej czułości ISO powoduje powstanie szumu na zdjęciu, co z kolei ma duży wpływ na kontrast lokalny. Natomiast przypadku zbyt dużej czułości, detale na zdjęciu całkowicie zanikną. Obydwa powyższe przypadki będą miały ogromny wpływ na ostrość, dlatego ustawienie ostrości powinniśmy zacząć od jak najniższej wartości.
Zbyt niski czas otarcia migawki
Zbyt niski czas otwarcia migawki może powodować również niepożądane efekty i możemy podzielić je na dwa różne przypadki:
drganie rąk lub ogólnie ciała fotografa – aby zniwelować ten efekt należy zastosować zasadę odwrotności, czyli fotografować z czasem otwarcie migawki nie dłuższym niż wynikającym z wzoru:
drugi przypadek to nic innego jak efekt motion blur. Tutaj niestety, jeśli chcemy zamrozić ruch fotografowanego obiektu musimy w miarę dokładnie określić czas otwarcia migawki biorąc pod uwagę szybkość jego poruszania się. Jedynym dobrym sposobem jest wykonanie kilku próbnych zdjęć, ponieważ w praktyce nie jesteśmy w stanie określić prędkości poruszania się obiektu bez specjalistycznego sprzętu.
