Migawka stanowi ostatni element trójkąta ekspozycji i jest odpowiedzialna za to w jakim czasie matryca zostanie naświetlona co pozwala zapanować nad ruchem.

Krzysztof Turek • 17 kwietnia 2020

Ekspozycja część 3 – Migawka

Ostatnim elementem wchodzącym w skład mechanizmów służących do kontroli ekspozycji jest migawka. Jej zadaniem jest kontrola czasu, w czasie którego na matryce lub błonę fotograficzną wpada światło. Migawka zazwyczaj jest ustawiona bezpośrednio przed elementem rejestrującym obraz w aparacie, w niektórych aparatach może być wykorzystywana do ochrony matrycy lub filmu – pozostaje wtedy w pozycji zamkniętej po wyłączeniu aparatu. 

Rodzaje Migawek

W aparatach spotykamy różne rodzaje mechanizmów migawek, których budowa często jest uzależniona od budowy samego aparatu.

Migawka centralna

Jedną z nich jest migawka centralna, zwana również irysową, która jest używana głównie w aparatach firmy Haselblad. Działa podobnie do przysłony, otwierając się do zadanej wcześniej wartości przysłony. Czas otwarcia może wynosić do 1,2 sekundy.

Migawka szczelinowa

Najpopularniejszą migawką jest jednak migawka szczelinowa, która składa się z dwóch lamel, otwierających się od góry do dołu, taki rodzaj migawki występuje w większości aparatów fotograficznych. Czas otwarcia migawki szczelinowej wynosi od 1/30 sekundy do 1/4000 sekundy, choć może być różny w zależności od aparatu.

Migawka Elektroniczna

Migawka elektroniczna dzieli się na dwie główne kategorie: globalną i postępową. Migawka globalna odczytuje wszystkie piksele jednocześnie, podczas gdy migawka postępowo odczytuje je po kolei. Najczęściej odnajdziemy ją w smartfonach, w których z uwagi na brak miejsca nie można łatwo użyć migawki szczelinowej.

Migawka Hybrydowa

Jest to połączenie migawki elektronicznej i szczelinowej. Główny zysk z takiego połączenia to zapobieganie powstawania efektu „rolling shutter”, który może spowodować zniekształcenia w przypadku ruchu obiektów na zdjęciu.

Jasność zdjęcia

Migawka – jak wspomniałem wcześniej – kontroluje ilość czas w jakim wpada światło do aparatu dzięki czemu, jeśli ustawimy niski czas otwarcia migawki zdjęcie będzie ciemne. Z kolei, jeśli wydłużymy czas otwarcia zdjęcie będzie zdecydowanie jaśniejsze.

Kontrola nad ruchem

Drugą istotną rzeczą na jaką wpływ ma migawka jest to w jaki sposób zarejestrujemy ruch, jeśli migawka będzie otwarta długo poruszający obiekt będzie rozmazany. Jeśli z kolei będziemy skracać czas jej otwarcia obiekt będzie coraz wyraźniejszy aż dojdziemy do momentu, w którym będzie on wyraźny i ostry. Jeśli chcielibyśmy określić stopień rozmycia poruszającego się obiektu w zależności od czasu otwarcia migawki pomocna może być tabelka umieszczona poniżej:

Wybór Czasu Otwarcia Migawki

Wybór czasu otwarcia migawki zależy od sytuacji i efektu, który chcesz osiągnąć. Oto kilka przykładów:

• Czas B (bulb) jest używany do długich naświetleń, takich jak astrofotografia. Wartość czasu jest kontrolowana przez wciskanie przycisku migawki.
• Czasy otwarcia migawki od 30 sekund do 1/30 sekundy są idealne do rejestrowania dynamiki ruchu i tworzenia efektów rozmycia.
• Czasy od 1/30 sekundy do 1/1400 sekundy są często używane do zdjęć codziennych, krajobrazowych, portretów.
• Czasy od 1/1500 sekundy do 1/4000 sekundy są używane do zamrożenia ruchu i umożliwiają korzystanie z dużych otworów przysłony w jasnym świetle.

Wskazówka dla Początkujących

Jeśli masz trudności z utrzymaniem zdjęć w dobrej ostrości w trudnych warunkach oświetleniowych, możesz spróbować metody znaną jako „reguła przeciwwagi”. Jeśli używasz obiektywu o ogniskowej 50 mm, ustaw czas otwarcia migawki na 1/50 sekundy. Dla obiektywu 30 mm będzie to 1/30 sekundy, a dla obiektywu 200 mm – 1/200 sekundy. To pomaga w uniknięciu poruszenia zdjęcia przy danym zakresie ogniskowej.