Czy zastanawialiście się, dlaczego w dwudziestym pierwszym wieku, pomimo że każdy ma w kieszeni bardzo dobry aparat który często potrafi robić zdjęcia HDR, fotografia czarno biała cały czas ma się świetnie. Jaki jest sens pozbycia się wszelkich kolorów ze zdjęcia, pomimo że producenci aparatów walczą o to, aby te kolory były jak najwierniejsze?
Sięgając do historii fotografii to właśnie pierwsze zdjęcia mogły być wykonywane wyłącznie w czerni i bieli. Dzięki temu ten rodzaj fotografii ma obecnie nutkę nostalgii i romantyzmu przypominając o złotym wieku fotografii oraz jej pionierach. Warto również zauważyć, że fotografia czarno-biała ma swój własny estetyczny urok. Często nazywana klasyką, emanuje pewną elegancją i czasem nawet tajemniczością. Charakterystyczna tonacja, od głębokiej czerni po jasne odcienie szarości, nadaje obrazom czystość i surowość, dodając im unikalnego charakteru.
Dużym atutem fotografii monochromatycznej jest paradoksalnie brak kolorów, co pozwala lepiej skupić się na istocie obrazu kompozycji, kontrastach, świetle i Cieniach oraz kadrowaniu. Dzięki temu niektóre osoby polecają wręcz fotografię w czerni i bieli do nauki fotografii.
Jak zacząć przygodę z czernią i bielą?
Na początek warto zacząć od odpowiedniego aparatu a właściwe jego ustawień. Jeśli aparat posiada możliwość przełączenia się w tryb pracy w czerni i bieli warto go użyć. Będziemy wtedy widzieć obraz w wizjerze bez rozpraszających kolorów. Aparat warto również przestawić w tryb RAW, pozwoli to uzyskać lepsze efekty w programach takich jak Lightroom gdzie możemy wykorzystać całą gamę odrębnych profili oraz presetów przeznaczonych właśnie do fotografii monochromatycznej.
Kolejnym ważnym krokiem w nauce fotografii czarno białej może być zapoznanie się z systemem stref (zone system) opracowanym przez Ansela Adamsa i Freda Archera pod koniec lat trzydziestych ubiegłego wieku. System ten został opracowany w celu uzyskania optymalnej ekspozycji i opiera się na badaniach sensomotorycznych. Oczywiście system ten nadaje się również do fotografii kolorowej jednak uważam, że doskonale sprawdzi się do nauki fotografii czarno białej.
Światło i kontrast odgrywają bardzo dużą role w fotografii czarno-białej, to właśnie za ich pomocą tworzymy obraz. Wydobywamy tekstury, wpływamy na kształt, głębię i nastrój. Za każdym razem szukając kadru warto zwrócić uwagę na naturalnie występujące kontrasty. Jednocześnie warto pamiętać, że nie ma sensu zwracać uwagi na obszary przepalone lub niedoświetlone. Niebo i tak będzie szare, cienie w większości przypadków będą bardzo blisko czerni lub będą wręcz idealnie czarne.
Co fotografować?
Każdy fotograf prędzej czy później znajdzie swój unikalny styl, ale zanim to się stanie warto wybrać kilka tematów które dobrze będą nadawały się do rozpoczęcia przygody z fotografią czarno białą. Zaliczymy do nich z pewnością portrety. Fotografowanie ludzi w czerni i bieli pozwala skupić się na ich emocjach, wyrazie twarzy i osobowości. Można też podkreślić szczegóły takie jak zmarszczki, piegi czy blizny. Portrety czarno-białe mogą być bardzo wyraziste i intymne.
Krajobrazy mogą stanowić kolejne ciekawe wyzwanie, fotografowanie natury w czerni i bieli pozwala wydobyć kontrasty między światłem i cieniem, kształtami i teksturami.
Architektura w moim przypadku najbardziej kojarzy mi się ze zdjęciami czarno białymi. Fotografowanie budynków i konstrukcji w czerni i bieli pozwala podkreślić ich geometryczne formy, linie i kąty. Można też zwrócić uwagę na fakturę materiałów, na przykład cegły, metalu czy drewna. Architektura czarno-biała może być bardzo nowoczesna i elegancka.
Możemy również spróbować swoich sił w fotografowaniu martwej natury – fotografowanie przedmiotów w czerni i bieli pozwala nadać im nowe znaczenie i symbolikę. Można też bawić się kompozycją, światłem i cieniem, aby stworzyć interesujące obrazy. Martwa natura czarno-biała może być bardzo kreatywna i artystyczna, posiada również bardzo ważną zaletę – możemy ćwiczyć w domowym zaciszu.
Fotografia czarno-biała jest niezwykłą formą artystycznego wyrażenia, której urok tkwi w prostocie, kontraście i głębokim przekazie. Bez kolorów skupia się na kompozycji, świetle i cieniach, eksponując teksturę i detale. Cechuje ją elegancja, tajemniczość i estetyczny urok, emanujący z charakterystycznej tonacji. Pomimo wszechobecności fotografii kolorowej, fotografia czarno-biała nadal fascynuje artystów i amatorów, otwierając drzwi do kreatywnego eksperymentowania i odkrywania magii monochromatycznego świata. Przywołuje nostalgiczne uczucia i umożliwia nam spojrzenie na rzeczywistość w nowy, głębszy sposób, uwypuklając jej esencję. Nauka tego rodzaju fotografii przyniesie również korzyści w fotografii kolorowej, ponieważ nauczymy się zwracać uwagę na detale, właściwie znajdować odpowiedni kadr oraz bardzo dobrze operować światłem.