Zoom – co to jest?

W fotografii zoom polega na tym, że obiekt na zdjęciu wydaje się bliższy (większy) niż jego rzeczywista odległość od płaszczyzny ogniskowej aparatu.

Krzysztof Turek

Odpowiedź na to pytanie jest dość złożona, zazwyczaj mówi się że możemy „przybliżyć” fotografowany obiekt, to pojęcie jest niestety błędne i bardzo często powielane w wielu publikacjach. Prawdziwym stwierdzeniem jest, że za pomocą zoomu możemy powiększać obiekty w kadrze naszego aparatu zmieniając ogniskową obiektywu. Nie należy natomiast mylić pojęcia zoomu ze skalą odwzorowania w makrofotografii.

Zoom optyczny

W przypadku aparatów kompaktowych lub smartfonów producenci bardzo często podają tak zwaną krotność zoomu na przykład x3, x6 i tak dalej.

Natomiast w przypadku lustrzanek i bezlusterkowców na obiektywie widnieje wartości najdłuższej i najkrótszej wartości ogniskowej, standardem jest podawanie tych wartości w odniesieniu do aparatu pełno klatkowego o formacie 35mm.

Mamy więc dwa różne standardy, które tylko w teorii się różnią a w praktyce są dokładnie tym samym. Co więc dokładnie oznacza, że obiektyw w danym aparacie posiada krotność zoomu x3? Sprawa jest bardzo prosta – wystarczy zagłębić się w szczegóły techniczne obiektywu i podzielić wartość dłuższej ogniskowej przez krótszą. Dla przykładu w obiektywie 18-55mm będzie to:

55/18 = 3,05

Czyli taki obiektyw posiada możliwość trzykrotnego powiększenia (przybliżenia) fotografowanego obiektu.

Natomiast należy zaznaczyć, że nie powinniśmy sugerować się wyłącznie krotnościami zoomu, bardziej precyzyjne jest posługiwanie się wartościami ogniskowej. Wspomniany wyżej obiektyw 18-55mm będzie miał taką samą krotność zoomu jak obiektyw 100-300mm a uzyskany obraz będzie diametralnie się różnił.

Zoom cyfrowy

Jest to odmiana zoomu która polega na użyciu mniejszego obszaru matrycy znajdującego się w jej środku, wiąże się to zazwyczaj z utratą rozdzielczości. Przykładowo, jeśli zastosujemy zoom cyfrowy 3 krotny w aparacie z matrycą o rozdzielczości 24 mega pikseli otrzymamy zdjęcie 8 megapikselowe.

Zoom cyfrowy możemy potraktować jako chwyt marketingowy producentów telefonów lub tanich aparatów kompaktowych. Powinniśmy zawsze wykonywać zdjęcie używając zoomu optycznego lub jeśli nasz aparat nie posiada obiektywu o zmiennej ogniskowej fotografujmy w trybie domyślnym. Jeśli będziemy w takim przypadku eksponować nasz obiekt w kadrze można użyć narzędzia wycinania dostępnego w dowolnym, nawet najprostszym programie graficznym. Zaowocuje to większą swobodą kadrowania oraz lepszą jakością wynikowego zdjęcia.

Podsumowując…

pojęcie zoomu zostało stworzone przez producentów aparatów i smartfonów w celu większego wpłynięcia na wyobraźnię nieświadomego klienta, który stoi przed wyborem kupna aparatu firmy x z zoomem o wartości 3x a aportu firmy y z zoomem 10x.

bardzo często producenci łączą zoom cyfrowy z optycznym podając, że aparat przykładowo posiada zoom x9 natomiast faktycznie jest do zoom optyczny x3 oraz cyfrowy x3. Nie powinniśmy uważać tego za kłamstwo producenta lub celowe wprowadzanie w błąd.

Natomiast za każdym razem powinniśmy sugerować się wyłącznie wartościami ogniskowej jaką posiada obiektyw danego aparatu. Odpowie nam to na pytanie jakie aparat ma możliwości, będziemy w stanie dowiedzieć się czy aparat na przykład nadaje się do fotografii portretowej (ogniskowe > 50mm), czy krajobrazowej (ogniskowe < 50mm).

Natomiast zoom cyfrowy należy całkowicie pominąć, ponieważ nie daje on nam nic poza utratą jakości, a dużo lepsze efekty uzyskamy kadrując nasze zdjęcie w programie graficznym.